علت ریزش مو | پیشگیری و درمان ریزش مو

آیا تاکنون به علل مختلف ریزش مو فکر کرده‌اید؟ چه چیزی باعث می‌شود که ریزش مو از حالت طبیعی خود خارج و تبدیل به آلوپسی ‌شود؟

ریزش مو (آلوپسی) یک عارضه نسبتاً رایج در بین زنان و مردان است. در حالی که این عارضه در بزرگسالان شایع‌تر می‌باشد، هر کسی، از جمله کودکان نیز می‌تواند آن را در مقطعی از زندگی خود تجربه کند. طبق تحقیقات آکادمی پوست آمریکا (AAD) ریزش بین 50 الی 100 تار مو در روز طبیعی است؛ چراکه موهای جدید به طور معمول جایگزین موهای از دست رفته می‌شوند. با این حال، این امر همیشه اتفاق نمی‌افتد. ریزش مو می‌تواند به تدریج در طی سالیان سال ایجاد شود یا به طور ناگهانی اتفاق بیافتد. لذا، بسته به علت زمینه‌ای، علل ریزش مو ممکن است موقت یا دائمی باشد. اگر شما نیز اخیرا دچار ریزش مو شده و نمی‌دانید که آیا دلیل آن بیماری آلوپسی است، ما را تا انتهای این راهنما همراهی بفرمائید. چراکه در این مطلب دلایل مختلف ریزش مو و همچنین نحوه مدیریت آن را به شما معرفی می‌کنیم.

علائم ریزش مو

اصلی‌ترین علامت آلوپسی، ریزش موی بیشتر از حد معمول است، اما تشخیص آن سخت‌تر از آن چیزی است که فکر می‌کنید. لذا، پیشنهاد می‌کنیم پیش از هر چیزی به متخصص پوست و مو مراجعه کنید تا دلیل اصلی آن را ریشه‌یابی کنید. با این حال، علائم زیر می‌تواند سرنخ‌هایی را در مورد آلوپسی ارائه دهد: خالی شدن فرق سر: اگر موهای خود را فرق از وسط باز کنید، ممکن است متوجه خالی شدن (پهن شدن) این قسمت شوید که می‌تواند نشانه ریزش بیش از حد موها باشد. کاهش خط رویش مو: به همین ترتیب، اگر متوجه شدید که الگوی خط موی شما بالاتر از حد معمول به نظر می‌رسد، ممکن است نشانه‌ای از ریزش موها باشد. ریزش موی غیر طبیعی: پس از شانه کردن موها بهتر است برس یا شانه خود را بررسی کنید. در صورتی که برس یا شانه شما مملو از موهای نازک و ریخته شده باشد، می‌تواند نشانه‌ای محکم برای عارضه آلوپسی باشد. ریزش سکه‌ای مو: نواحی طاس شده می‌توانند از نظر اندازه متفاوت باشند و در طول زمان بیشتر شوند. ریزش موی در حمام: در برخی مواقع، هنگام شست و شوی موهای سر خود ممکن است متوجه تارهای موی خود در کف حمام شوید. این موضوع می‌تواند بخاطر ریزش بیش از حد موها هنگام شست و شو باشد که یکی از دلایل اصلی ریزش مو می‌باشد. درد یا خارش: در صورتی که از یک بیماری پوستی زمینه‌ای رنج می‌برید، این می‌تواند شامل ریزش مو به همراه درد یا خارش شود. لذا، در صورت احساس درد یا خارش در کف سر خود حتما به پزشک مراجعه کنید.

علل مختلف ریزش مو

آلوپسی انواع گوناگونی دارد که هر کدام ممکن است علائم و دلایل مختص به خود را داشته باشند. لذا، در صورت مواجه شدن با ریزش مو حتما به متخصص پوست و مو مراجعه نمایید.

آلوپسی آندروژنیک (Androgenic alopecia)

آلوپسی آندروژنیک به ریزش موی ارثی مانند طاسی با الگوی مردانه یا طاسی با الگوی زنانه اشاره دارد. این شایع‌ترین علت ریزش مو است که 50 درصد افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. آلوپسی آندروژنیک معمولا به تدریج اتفاق می‌افتد. در حالی که برخی از افراد ممکن است ریزش موی ارثی خود را در اوایل بلوغ تجربه کنند، برخی دیگر ممکن است تا سنین میانسالی خود که بین 35 تا 50 سالگی است متوجه علائم آن نشوند. طاسی الگوی زنانه اغلب منجر به نازک شدن تمام پوست سر می‌شود. همچنین ممکن است در برخی از نواحی سر شدت این عارضه به قدری باشد که فرد آن را به راحتی مشاهده کند.  اما، طاسی با الگوی مردانه معمولاً شامل ریزش تدریجی مو در بالای شقیقه‌ها و نازک شدن در قسمت تاج سر می‌شود که شکل “M” را ایجاد می‌کند.

آلوپسی آره‌آتا (Alopecia areata)

از دیگر علل ریزش مو می‌توان به آلوپسی آره آتا اشاره کرد. این عارضه یک بیماری خود ایمنی است که باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو حمله و در نتیجه لکه‌های طاسی را در پوست سر ایجاد کند؛ موضوعی که می‌تواند از کوچک تا بزرگ متغیر باشد. آلوپسی آره آتا در برخی موارد، ممکن است منجر به ریزش کامل مو شود. برخی از افراد مبتلا به آلوپسی آره آتا علاوه بر ریزش موی سر، دچار ریزش در موهای ابرو، مژه یا سایر قسمت‌های بدن خود می‌شوند.

آناژن افلوویوم (Anagen effluvium)

آناژن افلوویوم شامل ریزش سریع مو می‌شود. این عارضه معمولاً به دلیل پرتو درمانی یا شیمی درمانی اتفاق می‌افتد. لذا، پس از توقف درمان، موها دوباره رشد می‌کنند.

تلوژن افلوویوم (Telogen effluvium)

تلوژن افلوویوم نوعی ریزش موی ناگهانی است که در اثر شوک عاطفی یا جسمی، مانند یک رویداد آسیب‌زا، دوره استرس شدید یا یک بیماری جدی ایجاد می‌شود. همچنین ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی اتفاق بیافتد. برخی از این دلایل عبارت‌اند از:

• بارداری
• زایمان
• یائسگی

سایر علل بالقوه تلوژن افلوویوم عبارت‌اند از:

• سوء تغذیه
• برخی از اختلالات غدد درون ریز
• شروع یا توقف کنترل بارداری هورمونی

مصرف برخی از داروها نیز می‌توانند باعث بروز این اختلال شوند، از جمله:

• داروهای ضد انعقاد خون
• داروهای ضد تشنج
• رتینوئیدهای خوراکی
• مسدود کننده‌های بتا
• داروهای ضد تیروئید

این نوع ریزش مو معمولاً پس از رفع علت اصلی، به طور خود به خود برطرف می‌شود.

کچلی سر (Tinea capitis)

از دیگر علل ریزش مو می‌توان به عارضه کچلی اشاره کرد. کچلی که به آن کرم حلقوی پوست سر نیز می‌گویند، یک عفونت قارچی است که می‌تواند پوست سر و ساقه مو را تحت تاثیر قرار دهد. این عارضه ممکن است باعث ایجاد لکه‌های طاس کوچک شود که کف سر را دچار پوسته پوسته کرده و احساس خارش را نیز به همراه دارد. با گذشت زمان، اندازه این تکه‌ها افزایش می‌یابد. علائم دیگر عبارتند از:

• شکننده شدن موها، به طوری که به راحتی موقع خواب می‌شکنند
• حساسیت پوست سر
• وجود لکه‌های پوستی که به رنگ خاکستری یا قرمز به نظر می‌رسند

این عارضه با مصرف داروهای ضد قارچ قابل درمان است. بیماری‌هایی دیگری نیز مانند لیکن پلان و برخی از انواع لوپوس هستند که باعث ایجاد اسکار در پوست سر می‌شوند. امری که در نهایت منجر به ریزش دائمی مو در اثر جای زخم خواهد شد.

آلوپسی کششی (Traction alopecia)

آلوپسی کششی ناشی از فشار و کشش بیش از حد بر روی مو است که اغلب به دلیل بافت موها یا دم اسبی کردن آن رخ می‌دهد.

ریزش مو چگونه تشخیص داده می‌شود؟

از آنجایی که بسیاری از موارد می‌توانند باعث آلوپسی شوند، لذا در طیف علل ریزش مو قرار می‌گیرند. از همین جهت، بهتر است در صورت مشاهده هر گونه تغییر در موهای خود، با یک متخصص پوست و مو جلسه ملاقات بگذارید. آن‌ها احتمالاً از سابقه پزشکی خود به همراه معاینات فیزیکی برای تشخیص علت ریزش مو استفاده خواهند کرد. اگر پزشک مشکوک به بیماری خودایمنی یا پوستی در شما شود، ممکن است از پوست سر شما نمونه‌برداری کند. این شامل برداشتن دقیق بخش کوچکی از پوست برای آزمایش است. مهم است به خاطر داشته باشید که رشد مو و درمان آن یک فرآیند پیچیده است. پزشک متخصص همچنین ممکن است آزمایش خون را برای بررسی کمبود مواد مغذی یا علائم یک بیماری زمینه‌ای درخواست کند.

راه های درمان ریزش مو چیست؟

طیف وسیعی از گزینه‌های درمانی برای جلوگیری از ریزش مو وجود دارد، اما بهترین گزینه برای شما بستگی به این دارد که چه چیزی باعث ریزش مو شده است. احتمالاً داروها اولین دوره درمان خواهند بود. داروهای بدون نسخه (OTC) معمولاً شامل شامپوهای ضد ریزش مو، کرم‌ها، ژل‌ها، محلول‌ها یا فوم‌های موضعی هستند که مستقیماً روی پوست سر استعمال می‌شوند. رایج‌ترین محصولات حاوی ماده‌ای به نام ماینوکسیدیل هستند. داروهای تجویزی، مانند فیناستراید (Propecia) گزینه درمانی مناسبی برای طاسی با الگوی مردانه هستند. در صورتی که علت ریزش مو مربوط به یک بیماری خودایمنی باشد، پزشک شما ممکن است داروهای ضد التهابی مانند کورتیکواستروئیدها را تجویز کند. اگر دارو کمکی نکرد، متخصص پوست و موی شما ممکن است یکی از روش‌های کاشت مو را توصیه کند. جراحی کاشت مو شامل جابجایی شاخه‌های کوچک پوست، هر کدام با چند تار مو، به قسمت‌های طاس پوست سر می‌شود. این روش برای افراد مبتلا به طاسی ارثی بسیار سودمند خواهد بود. از آنجایی که برخی از عارضه‌های مربوط به ریزش مو می‌تواند پیشرونده باشد، ممکن است در طول زمان به چندین روش نیاز داشته باشید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

بهتر است برای هر گونه ریزش موی غیرقابل توضیح به یک متخصص پوست و مو مراجعه کنید تا آن‌ها بتوانند علت زمینه‌ای و بهترین راه درمان را تعیین کنند. در طول قرار ملاقات خود، حتما علائم غیرعادی دیگری را که متوجه آن شده‌اید را ذکر کنید، از جمله:

• خستگی
• کاهش وزن غیر قابل توضیح
• تورم اندام
• تب
• تغییرات در حرکات روده
• بثورات یا سایر تغییرات پوستی روی پوست سر یا بدن

هر گونه اطلاعاتی که می‌توانید در مورد سرعت وقوع ریزش مو ارائه دهید، همراه با هرگونه سابقه ارثی طاسی نیز برای تشخیص بهتر علل ریزش مو مفید خواهند بود.

سخن پایانی

در این مطلب شما را با علل مختلف ریزش مو آشنا کردیم. همانطور که گفته شد، طیف وسیعی از علل وجود دارد که می‌توانند منجر به ریزش مو گردند. در وهله اول، پزشک ممکن است مصرف داروها را برای درمان ریزش موی سر پیشنهاد کند. اما، اگر داروهای مفید واقع نشوند، ممکن است روش‌های تهاجمی نظیر کاشت مو تجویز شود.